Svalbard Adaları nerede sorusu yakın gelecek açısından çok önemlidir. Svalbard takım adaları Arktik Okyanusu’nda, Kuzey Kutbu yakınlarında bir takımadadır. 61.022 km2 yüzölçümü ve yaklaşık 2500 kişilik bir nüfusa sahiptir. Norveç’e bağlıdır. İdari merkezi Longyearbyen’dir. Svalbard’ın Norveç’e bağlıdır ancak 1. Dünya Savaşı sonrası 1920 yılında imzalanan Spitsbergen ya da Svalbard Sözleşmesi uyarınca 40 farklı ülkenin bu bölgede belirli egemenlik hakkı bulunmaktadır. Ancak bu güne dek sadece Norveç ve Rusya devletleri bu hakkı kullanagelmiştir.
İlk verilen ismi Spitsbergen olan Svalbard Takımadaları 1596 yılında Hollandalı kaşif Willem Barentsz tarafından keşfedilmiştir. İsmin anlamı “Sivri tepeli dağlar”dır. Bölgenin ismi, 1925 yılından itibaren, Norveç destanlarında geçen bir yer adı olan Svalbard olarak değiştirilmiştir. 1. Dünya Savaşı sonrasında jeopolitik değeri bugünkünden farklı olduğu için
Resmi dili Norveççe, para birimi ise Norveç Kronu’dur. Bölgede ekonomi madencilik ve bilimsel araştırmalar çevresinde kurulmuştur. Svalbard’ı oluşturan adaların %60 kadarı buzla kaplıdır. Küresel ısınma bölgeyi olumsuz etkilemektedir.
Türkiye, Svalbard’da yerleşim kurmaya hak tanınan devletler arasındadır. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ve şirketlerine 1925 yılında tanınan yerleşim ve ticari faaliyetlere izin veren haklar ancak 2024 yılında yayınlanan bir kararname ile aktive edilmiştir.
Svalbard’da Neler Yapılabilir?
Madencilik, balıkçılık, bilimsel araştırmalar ve turizm.
Böylelikle T.C. vatandaşları örneğin Svalbard Üniversitesi (Öğrenci sayısı 353 – 2010 yılı itibariyle)’ne kayıt olabileceklerdir. Erimeye yüz tutmuş buzulların arasında bir ev sahibi, ıssız adalarda bir kömür madeni, dünyanın ucunda balina avcılığı gibi hayalini kurmayı akıl bile edemediğimiz imkanlar önümüzde sıralanıyor.
Anadolu’da kurutmadık dere bırakmayan girişimcinin Kuzey Kutbu’nda eritmedik buzul bırakmayacağına kesin gözüyle bakabiliriz.
Türkiye’nin Svalbard Sözleşmesi’nden doğan hakkını kullanarak bölgeye yerleşmesi, bilimsel araştırmalar yapması oldukça önemlidir. Ancak ülkenin en yetkin bilim kuruluşunun bilime halen organik hoşaf penceresinden baktığını göz önüne alırsak, dünya için aşırı hassas bu coğrafyada yapabileceği etkinliklerin küresel ısınmaya ne kadar hız verebileceği tahmin edilebilir. Anadolu’da soyu tükenmekte olan hayvanlar için av ihalesi açanların kutuplarda açlıkla mücadele eden hayvanlara acıması hayalcidir.
Svalbard Adaları nerede yakın gelecek için öğrenmelisiniz!
Svalbard Takımadaları Yeni Ticaret Yolarında Bir Duraktır
Rusya ve Norveç’in doğal sınırları yakınında bulunan bu tartışmalı bölgede, 100 yıl boyunca bu iki ülke dışında kalan hiçbir ülkenin herhangi bir faaliyette bulunmaması sessiz bir centilmenlik anlaşması olarak yorumlanabilir. Ancak ABD başkanı Trump‘ın Grönland’ı satın almak istemesi küresel ısınmanın ticaret rotalarını değiştirdiğini işaret etmektedir. Grönland Svalbard’ın komşusudur. Bu bakir topraklarda her yer potansiyel bir maden ocağıdır. Her koy potansiyel bir limandır. İlk gelenin kapacağı yağmalanmaya hazır bir coğrafya olmasının yanında Svalbard takımadaları küresel yok oluşun fitilini yakacak kibrit olma ihtimali yüksektir.
Kısacası asıl gürültü Danimarka’nın Grönland’ında değil 48 ülkenin Svalbard’ında kopacaktır.