Gıda boyası olarak adlandırılan katkı maddeleri, içecek veya yiyeceklere renk vermek için kullanılan maddelerdir. Bunlar zararsız kabul edildikleri için aynı zamanda kozmetikte ve ilaç yapımında da kullanılırlar. Burada konu olan gıda katkı maddeleri değil, gıda boyalarıdır.
Gıda boyalarının insan sağlığına etkileri geniş ve uzun zaman isteyen bir araştırma gerektirir. Her ne kadar tek başına herhangi bir zarar teşkil etmese bile konsantre elde edilmiş yani yoğunlaştırılmış bir maddenin, yiyecek ve içeceklere katılıyor olmasını iyi sorgulamak gerekir. Renkli bir pasta yaparken, gıda boyalarıyla üzerini süsleyebilirsiniz. Bu madde sizi rahatsız etmeyebilir. Edebilir de.
Önce şunu sormak lazım; bir gıda maddesi neden boyanmak istenir?
Pasta, kokteyl yaparken süslemek, cazip görüntülemek amacıyla bir içecek veya yiyeceği boyayabilirsiniz. Bu amaçta bir sıkıntı yok. Zaten bu tip maddeleri çok fazla tüketmezsiniz. Ancak aynı maddeleri, olduğundan daha olgun göstermek için farklı gıdalara da uygulamak mümkündür. Endişe etmeyin bu hiç de karlı olmadığında başvurulan bir yöntem olamaz. Tabi kiremit tozunu kırmızı toz biber olarak göstermedikçe.
2007 yılında, İngiltere Gıda Standartları Ajansı tarafından yayınlanan bir araştırma sonucuna göre; renklendiriciler (gıda boyaları) ile bir koruyucu madde olan sodyum benzoatın çocuklarda görülen hiperaktiviteyle arasında bir bağlantı bulunduğu açıklandı. Hemen ardından, bu maddelerin kullanımının toplum üzerindeki sonuçlarının tahmin edilemez olduğu ve daha fazla test yapılması gerektiği belirtilmiştir.
Araştırmanın hemen ardından, üreticilerin daha az gıda boyası kullanmalak için gönüllü davranmaları tavsiye edilmiş olması trajikomik ekonomik bir gerçektir. Halk sağlığına tehdit olması ihtimali olan bir üretim İngiltere ve Avrupa tarafından yaptırım yerine rica ile önlenmeye çalışılmıştır. Aynı kuruluş 2009 yılında, bu sefer herhangi bir olumsuz etkiye dair kanıt bulamadığı yönünde açıklama yapmıştır.
Bu çalışmalara istinaden ABD’de, bir vatandaşın FDA’ya bazı gıda boyalarının yasaklanması konusunda yaptığı başvuru ise geri çevirilmemesine rağmen henüz herhangi bir sonuca da ulaşamamıştır.
Sonuç olarak gıda boyalarının, insan sağlığına yönelik olumsuz etkisi olduğuna dair kabul edilmiş bir kanıt bulunmamaktadır. Ancak bu durum, kullanılan bazı maddelerin kişiye özgü bazı rahatsızlıkları tetikleyebileceğini göz ardı edilmesine yeterli değildir.
Gıda boyalarıyla ilgili ilginç bir örnek vermek gerekirse, Karmin adında bir renklendirici, Coccus Cacti adındaki bir böcekten elde edilmektedir. Kaynağı Amerikanın tropik bölgeleri olan böcek kurutulduktan sonra toz haline getirilir. Hangi ürünlerde kullanıldığını araştırmadık ama muhtemelen pahalıdır.
