Ebola hastalığı Ebola virüsünün bulaşmasıyla oluşur. Virüs, Dünya Sağlık Örgütü tarafından 4. Risk Grubu Patojen yani hastalığa yol açan madde olarak tanımlanmış, öldürücü bir virüstür.
Şu ana dek 5 farklı tür Ebola Virüsü tanımlanmıştır. Zaire, Bundibugyo, Sudan, Reston ve Tai Ormanı. Virüsün en ağır etkilediği ülkeler Gine, Sierra Leone ve Liberya’dır. Kontrol altına alınması son derece önemlidir. Bu türlerden ilk 3 tanesi geniş salgınlara yol açmıştır. 2014’te ortaya çıkan ise daha önce geniş salgına yola açan Zaire türüdür.
Hastalığın ilk ortaya çıkışı aynı anda Sudan ve Kongo’da 1976 yılında olmuştur. Virüs adını ortaya çıktığı köyün yanında akan Ebola Nehri’nden alır. Ebola Virüsü’nün kaynağı olarak maymun ve özellikle meyve yarasaları olduğu düşünülmektedir. Yayılmasında önemli bir etkenin, hastalık nedeniyle ölen kişiyle defin sırasında yapılan temas olduğu da dikkate alınmaktadır. Hatta hastalıktan kurtulmayı başaran kişilerin iyileştikten sonra 7 hafta daha virüsün taşıyıcısı olabildiği belirtilmektedir.
Şu ana dek hava yoluyla bulaşma tespit edilmemiştir. Bulaşma yolunun, kan, anne sütü ve diğer vücut sıvılarıyla olduğu bilinmektedir. Ebola Virüsü’nden korunmak için, özellikle bir başkasının vücut sıvısına maruz kalınmaması gerekmektedir. Virüs nedeniyle 14 kişinin ölmesi üzerine Uganda’da sevişmenin yasaklandığı haberleri geçtiğimiz günlerde medyada yer bulmuştu.
Ebola Virüsü’nün tedavisinde başarı oranı, geçmiş dönemlere bakıldığında %25 ile % 90 arasında değişmektedir. Ebola aşısıyla ilgili 2 aday vardır ancak bu aşılar henüz çalışmalarını tamamlayıp lisans alamamış ve kullanılmamaktadır. Hastalığın bulaşmasından belirtilerin ortaya çıkmasına kadar olan kuluçka dönemi 2 ila 21 gündür. Kuluçka dönemi sırasında enfeksiyon kapmış kişi bulaştırıcı değildir.
İlk belirtiler; ani ateş, kas ağrısı, halsizlik, baş ağrısı, boğaz ağrısıdır. Bunları; kusma, ishal, döküntü, böbrek ve karaciğerde rahatsızlık ve bazı durumlarda iç ve dış kanamalar izler. Dışkıda kan görülmesi ve diş eti kanamaları gibi. Bunlar görüldüğünde hiç kimseyle temas etmeden bir sağlık kuruluşunu aramalısınız. Kendi başınıza bir sağlık kuruluşuna gitmeniz, hastalığın yayılmasına neden olabilir.
Ebola’nın henüz kanıtlanmış bir tedavisi yoktur. Ancak 2 adet Ebola aşısı adayı halen insan sağlığı güvenliği bakımından değerlendirilmektedir. Tedavi; ortaya çıkan semptomların tedavisi ve destekleyici bakım ile hastaya sıvı desteği şeklinde yaşam süresini uzatma yönündedir.
Ebola virüsünden korunmak için yapılması gereken virüs ile temas etmiş, hastalığın benzer belirtilerini taşıyan ve hatta bu hastalık tarafından ölmüş kişilerle temastan kaçınmak. Kuluçka döneminin 2 – 21 gün olarak görüldüğünü göz önünde bulundurmak gerekir. Her türlü insan sıvısından uzak durulmalıdır. Ayrıca bu tip kendi sıvılarınızı da başkalarının maruz kalmayacağı şekilde bertaraf etmelisiniz.
Kaynak: WHO Dünya Sağlık Örgütü’nün konuyla ilgili açıklamalarından derlenmiştir.
