Çölyak Hastalığı

Ülkemizde yüzbinlerle ifade edilen sayıda çölyak hastası olduğu tahmin ediliyor. Çoğumuzun adını ilk kez duyduğu bu hastalığı insanlar genelde farkında olmadan yaşıyorlar. Çölyak hastalığı tıp dilinde gluten enteropatisi olarak anılıyor. Muhtemelen çölyak ismi dilimize İngilizce söylenişi olan Celiac Disease’den geçmiş.

Çölyak hastalığı bağırsaklardaki sindirimi sağlayan villus denilen yapıların bozulmasına sebep olan ve dolayısıyla da yiyeceklerdeki besinin emilmesini engelleyen ve ince bağırsakta hasarlar oluşturan bir sindirim sistemi hastalığı olarak tanımlanıyor.

Çölyak hastalığının belirtileri arasında küçük çocuklarda kusma, ishal, karın şişliği, iştahsızlık, kilo alamama ve boy uzamasında yavaşlama , daha ileri yaşlarda ise kansızlık, boy kısalığı, kemik zayıflığı ve nedeni bilinemeyen karaciğer hastalığı bulunmaktadır.

Çölyak hastası olan kişiler buğdayda arpada çavdarda ve kesin olmamakla birlikte, yulafta bulunan ve gluten olarak adlandırılan bir proteine tahammül edememektedir.

Hasta, gluten içeren yiyecekler yediklerinde, bağışıklık sistemleri ince bağırsaklara zarar verir.

Özellikle villus olarak adlandırılan ince bağırsaktaki emilimi sağlayan yapılar düzleşir ve işini yapamaz hale gelerek kaybolur. Villusu olmayan kişi de ne yerse yesin, ne kadar yerse yesin besinler emilemeyeceği için beslenemez.

Çölyak hastalığını teşhis edebilmek için, bir çok hastalıkla karıştırılabildiğinden ötürü deneyimli bir gastroenterolog tarafından yapılabilir. Teşhis için kan tahlilleri ve ince bağırsak biyopsisi ile gerekebilir.

Çölyak hastalığı genetik bir hastalıktır. Hastalığın tetiklenmesi ameliyat, doğumu yapmak, hamilelik, viral enfeksiyon veya şiddetli duygusal stresten yoluyla gerçekleşebilir. Çölyak hastalığı çocukluk, ergenlik veya yaşlılık herhangi bir zamanda gibi ortaya çıkabilmektedir.

Çölyak hastalığının tedavisi olumsuz etkilerinden korunmak şeklinde yapılır. Öncelikle uzman bir doktora başvurmanız gerekir. Doktorunuz size gluten içermeyen besinlerle hazırlanmış bir diyet vercektir. Ömür boyu buğday, arpa, çavdar ve yulaf ve bunları içeren besinler yememeniz gerekir. Bunlar gluten içerirler. Bunun yerine çölyak hastaları mısır unu, pirinç unu, soya unu, patates unu ve bunlarla yapılan besinleri sorunsuzca tüketebilirler.