Yeterli İyot almalısınız

Günümüzde dünya çapında yaklaşık 50 milyon çocuğun anne karnında iken yetersiz iyot beslenmesi nedeniyle hastalıklar yaşadığı rapor edilmektedir. İyotun öneminin farkına varılması ile 1990 yılında gerçekleştirilen Dünya Çocuk Zirvesi’nde alınan bir kararla iyot yetersizliğinin ortadan kaldırılması amaçlanmış ancak 2000 yılına kadar bu yüzde 70 başarı sağlamıştır.

Bunun nedeni sofra tuzuna iyotun eklenmesi gerektiğidir. İyot ekleme makineleriyle sofra tuzuna iyot eklenerek insanların ihtiyacı olan ve en kolay ulaşılabiliecek bir ortam sağlanması devletler tarafından üzerinde durulan önemli bir konudur. 1998 yılında Türkiye’de üretici firmalara sofra tuzlarının iyotlandırılması zorunluluğu getirilmiştir. Bu zorunluluk gıda sektörünün diğer kurumları için geçerli olmadığından diğer tuz içeren yiyeceklerde iyot bulunduğunu düşünmemelisiniz.

İyot nedir?

Adını Yunanca mor anlamına gelen iodes kelimesinden alan bir kimyasal elementtir. İlaç, fotoğrafçılık ve boya imalatında kullanılır.

İyot nerede bulunur?

İyot öncelikle deniz suyunda bulunur. Dolayısıyla bir çok deniz canlısında bir miktar bulunur. Balıkta da vardır.

İyot ayrıca süt, yumurta, yeşil yapraklı sebzeler, içme suyunda da bulunur.

İyot neden gereklidir?

Alınması gereken iyot miktarı yetişkin insanlarda günde 150 mg bebeklerde 50 mg, hamilelerde ve emzirenlerde 200 mg kadardır. İyot insanda yoğunlukla tiroid bezlerinde bulunur ve çalışmasını düzenler. Tiroid bezinin görevleri zihinsel gelişim, kilo kontrolü, büyümedir.

İyot eksikliğinde karşılaşılacak sorunlar zeka geriliği, hafıza eksikliği, büyüme geriliğidir. İyot alımındaki fazlalıkta da aynı belirtiler ortaya çıkar. Ayrıca sivilce ve diğer alerjik belirtilerle karşılaşılır.

Eğer aksine bir sağlık durumunuz yok ise günlük beslenmenizde kullandığınız tuzun iyotlu olması sizi güvende tutacaktır. Sağlık nedenleri nedeniyle tuz kullanmanız sakıncalı ise öncelikle doktorunuzun durumunuza göre tavsiye edeceği şekilde beslenmelisiniz. Bu bazen iyotu tablet şeklinde almak da olabilir balık gibi doğal yollarla da.

Radyasyon ve İyot ilişkisi

Normal şartlarda tiroid bezleri kandan günlük ihtiyacını karşılamak üzere iyot çeker. Ancak radyasyona maruz kalındığında kandaki iyot radyoaktif madde ile birleşir ve radoaktif iyot oluşur. Bu da zihinsel fonksiyonları, büyümeyi kontrol eden tiroid bezlerine ulaşırsa durum vahim olur. Tiroid bezi kanseri kaçınılmazdır. Bir bileşik olan potasyum iyodür tableti radyasyona maruz kalmadan önce alındığında sistemin günlük ihtiyacı karşılanmış olur ve kandaki radyoaktif iyot çekilmez, yaklaşık 1 hafta içinde ise bu radyoaktif madde idrar ile vücuttan atılır. Günde 1 potasyum iyodür tableti ile hayat kurtarılabilir. Nükleer enerji santralleri gibi radyoaktivite riski bulunan işletmelerde çalışanlara önlem amaçlı bu tabletler dağıtılır.